Lex est quod notamus...
22 maja 2025 roku w murach Senatu RP rozbrzmiewały głosy o rewolucyjnych zmianach w polskim notariacie. Konferencja "Notariat dla obywatela. Nowe czynności notarialne w służbie społeczeństwu" zgromadziła najważniejsze osobistości ze świata prawa, aby przedyskutować przyszłość zawodu, który może fundamentalnie odmienić sposób załatwiania spraw prawnych przez Polaków.
Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska wyznaczyła ton całej debacie, stawiając człowieka w centrum planowanych reform. Jej słowa o konieczności zachowania zaufania obywateli przy jednoczesnym rozszerzaniu kompetencji notariuszy brzmiały jak manifest nowoczesnego podejścia do prawa. W dobie cyfryzacji i rosnącej mobilności społeczeństwa notariat staje się kluczowym ogniwem łączącym tradycyjne wartości prawne z nowoczesnymi potrzebami obywateli.
Senator Gabriela Morawska-Stanecka spojrzała na problem z innej perspektywy, podkreślając ekonomiczny aspekt zmian. Jej wizja notariatu jako "strażnika" zapobiegającego kosztownym sporom sądowym otwiera przed zawodem zupełnie nowe horyzonty. To już nie tylko formalny wykonawca czynności prawnych, ale aktywny uczestnik w budowaniu sprawniejszego systemu prawnego.
Aleksander Szymański, Prezes Krajowej Rady Notarialnej, przedstawił zawód notariusza jako naturalnego pośrednika między obywatelem a państwem. Jego słowa o deregulacji i usuwaniu barier prawnych wskazują na strategiczne myślenie o przyszłości zawodu, który może stać się katalizatorem pozytywnych zmian w całym systemie prawnym.
Z kolei Anna Dańko-Roesler z Stowarzyszenia Notariuszy RP skupiła się na praktycznych potrzebach współczesnych Polaków. Jej postulat o nowych narzędziach do zarządzania majątkiem oraz sprawniejszych mechanizmach obsługi prawnej trafia w sedno problemów, z jakimi borykają się dziś obywatele.
Pierwszy panel konferencji otworzył dyskusję o przełomowych zmianach w prawie rodzinnym. Propozycja rozwodu przed notariuszem może zrewolucjonizować sposób rozwiązywania konfliktów małżeńskich, oferując parom bardziej dyskretną i mniej traumatyczną alternatywę dla sądowych batalii. Równie istotna jest możliwość regulowania alimentów bez udziału sądu – rozwiązanie, które może znacząco skrócić czas oczekiwania na ustalenie świadczeń i zmniejszyć obciążenie sądów.
Drugi panel skupił się na obszarach, gdzie notariusze mogą najszybciej odciążyć przeciążone sądy. Notarialny nakaz zapłaty to narzędzie, które może przyspieszyć dochodzenie należności, podczas gdy uproszczone wpisy do KRS i ksiąg wieczystych oznaczają mniej biurokracji dla przedsiębiorców i właścicieli nieruchomości.
Trzeci panel otworzył dyskusję o najbardziej innowacyjnych rozwiązaniach. Umowne kształtowanie stosunków spadkowych czy notarialne postępowania działowe to propozycje, które mogą fundamentalnie zmienić sposób, w jaki Polacy zarządzają swoim majątkiem i planują przyszłość swoich rodzin.
Planowane zmiany niosą ze sobą konkretne korzyści:
Prezes Szymański trafnie podsumował konferencję, wskazując na gotowość środowiska notarialnego do przejęcia nowych odpowiedzialności. To jednak dopiero początek długiej drogi legislacyjnej, która wymaga:
Senacka konferencja pokazała, że polski notariat stoi na progu największych zmian w swojej historii. Planowane reformy mogą uczynić z notariuszy prawdziwych partnerów obywateli w załatwianiu najważniejszych spraw życiowych.
Dla kancelarii notarialnych to oznacza nie tylko rozszerzenie oferty usług, ale także konieczność przygotowania się na nowe wyzwania. Inwestycje w technologie, szkolenia pracowników i budowanie zaufania klientów staną się kluczowe dla sukcesu w nowej rzeczywistości prawnej.
Źródło: krn.org.pl.