Lex est quod notamus...
Prawo spadkowe to obszar, który reguluje, w jaki sposób rozporządzamy naszym majątkiem po śmierci. W tym kontekście istnieje istotna różnica między zapisem zwykłym a zapisem windykacyjnym, które wprowadza Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 968 § 1 Kodeksu cywilnego, spadkodawca może poprzez testament zobowiązać spadkobiercę do wykonania określonego świadczenia majątkowego na rzecz konkretnej osoby, co nazywane jest zapisem zwykłym. Ten rodzaj zapisu może obejmować różnorodne przedmioty, takie jak samochód, suma pieniędzy czy prawo własności nieruchomości.
Zapis zwykły wymaga wykonania po śmierci spadkodawcy i obciąża spadkobierców proporcjonalnie do ich udziałów w spadku. Co istotne, musi być zamieszczony w testamencie, ale może być częścią każdego testamentu, co sprawia, że jest elastyczny pod względem formy.
W przeciwieństwie do zapisu zwykłego, zapis windykacyjny, wprowadzony do polskiego prawa spadkowego w 2011 roku, umożliwia natychmiastowe nabycie przedmiotu zapisu przez zapisobiercę w chwili otwarcia spadku. Ten rodzaj zapisu może być umieszczony wyłącznie w testamencie notarialnym.
Jednak istnieje ważna klauzula: zapis windykacyjny jest nieważny, jeśli przedmiot zapisu nie należy do spadkodawcy lub jeśli spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia w chwili otwarcia spadku.
Decyzja między zapisem zwykłym a zapisem windykacyjnym zależy od preferencji spadkodawcy. Zapis zwykły daje większą elastyczność i może być zawarty w dowolnym rodzaju testamencie. Z drugiej strony, zapis windykacyjny umożliwia błyskawiczne przejęcie przedmiotu zapisu bez konieczności długotrwałego procesu spadkowego.
Warto zauważyć, że zapis windykacyjny nie obejmuje całego majątku, lecz konkretny składnik. Dla zapisobiercy oznacza to szybsze i skuteczniejsze przekazanie mu dziedzictwa. Z kolei spadkodawca musi podjąć decyzję zważając na korzyści związane z szybkim przekazaniem majątku w zamian za konieczność sporządzenia testamentu notarialnego.
Podsumowując, wybór między zapisem zwykłym a windykacyjnym zależy od priorytetów spadkodawcy, przy czym każdy z tych rodzajów zapisu ma swoje zalety i ograniczenia.